بازی با کودکان و پیش گیری از اختلالات یادگیری

اختلالات یاد گیری در کودکان

اختلالات ویژه یادگیری یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی رشد می‌باشند که باعث شده در آمریکا روزانه ۲۰۵ دانش آموز ترک تحصیل داشته باشد برخی از صاحب نظران میزان آن را در سنین مدرسه بین ۵ تا ۱۵ درصد در زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف می‌داند.

بنابراین اگر حداقل ۵ درصد دانش آموزان در کشور ما وجود داشته باشند رقم بالایی از جمعیت دانش آموز می‌شود که نیاز به تشخیص و اقدام به موقع برای آموزش و توان بخشی باید در نظر گرفته شود تا از آسیب‌های جبران ناپذیر پیشگیری شود . اگر مشکلات ویژه یادگیری به موقع تشخیص و درمان نشود به پایه‌های دیگر ارتقا پیدا می‌کند و باعث افت تحصیلی یا شکست تحصیلی و در نهایت ترک تحصیل می‌شود و امکان دارد با توجه به سن پایین هنگام ترک تحصیل به اختلالات رفتاری گرایش پیدا نماید.

مطالعات و پژوهش‌های انجام گرفته ارتباط نزدیک را بین مشکلات ویژه یادگیری و شکست تحصیلی ترک تحصیلی بزهکاری قلمداد می‌کند و اهمیت موضوع را در اقدامات به موقع و پیشگیرانه پیشنهاد می‌نما ید تعداد افرادی که در بین مبتلایان به اختلالات یادگیری به بزهکاری کشانده شده‌اند در مقایسه با بزهکاران عادی بیشتر و بین 9 تا 36.5 و نیم درصد از کودکان و نوجوانان با مشکلات ویژه یادگیری به بزهکاری گرایش پیدا کرده‌اند.

مشکلات ویژه یادگیری را می‌توان در سه حیطه مورد بررسی قرار داد مشکلات یادگیری در روند تحول که مربوط به پیش دبستانی می‌باشد و تحت عنوان ناتوانی‌های یادگیری غیر کلامی هم از آن نام برده می‌شود و اگر در این دوره مداخله و اقدام به موقع صورت نگیرد به مشکلات یادگیری در دبستان و دوره‌های بالاتر منجر می‌شود که از آن به عنوان مشکلات یادگیری در روند تحصیل یا مشکلات یادگیری مدرسه‌ای تحصیلی ذکر می‌گردد و اگر مشکلات هر دو حیطه مذکور مورد تشخیص و توانبخشی زود هنگام قرار نگیرد با توجه به شکست‌های پی در پی که دانش آموز کسب می‌نماید می‌تواند منجر به مشکلات در روند رفتار گردد.

مشکلات ویژه یادگیری به چند دسته طبقه‌بندی می‌شود:

1.مشکلات یادگیری در روند تحول (پیش دبستانی) بدین گونه می‌باشد:

•  ضعف در مهارت‌های حرکتی بزرگ و ظریف،
• اختلالات زبان ،گفتار و آگاهی
• اختلالات تفکر
• ضعف در ادراک بینایی و خرده مهارت‌های آن
•  ضعف در ادراک شنوایی
• ضعف در حافظه بینایی
• ضعف حافظه شنوایی
• 2.مشکلات یادگیری در روند تحصیل( دبستان تا دانشگاه)
• مشکل در ریاضی
• اعمال محاسبه‌ای و هندسی

2.مشکلات یادگیری در روند تحصیل( دبستان تا دانشگاه)

• مشکل در ریاضی
• اعمال محاسبه‌ای و هندسی

3.مشکلات نوشتن (خط یا نارسانویسی ،املا و انشا )

مشکلات خواندن ،زبان و گفتار

4.مشکلات یادگیری در روند رفتار (خلقی اضطرابی، اجتماعی)

با توجه به رویکرد مداخله جبرانی و اقدام به موقع در تشخیص و درمان مشکلات ویژه یادگیری در آموزش پیش از دبستان به جای نگهداری  کودک می‌بایست استعداد نقاط قوت و ضعف و نارسایی‌های ویژه یادگیری را شناسایی و توانایی‌های بالقوه را به بالفعل تبدیل نماییم زیرا یکی از تعاریف مشکلات ویژه یادگیری تفاوت بین توانایی های بالقوه و بالفعل در کودک است.

بنابراین از اجبار در حفظ اشعار و مطالب طوطی‌وار آموزش زبان خارجی با تلفظ‌های و لهجه‌های متفاوت و گاهی غلط خودداری شود و کودکانی را آماده برای ورود به کلاس اول کنیم که اولاً بیننده و شنونده خوبی باشند از مهارت‌های حرکتی بزرگ و ظریف به نحوه مطلوب استفاده کنند و در زمینه‌های ادراک دیداری ،حافظه بینایی ،ادراک شنیداری ،حافظ شنیداری، گفتاری زبانی و توجه از توانمندی‌های نسبی بهره‌مند باشند و بتوانند تمرین‌ها، فعالیت‌ها و تکالیف محول در زمینه‌های مذکور را به نحو احسن انجام دهند و کودکانی با انگیزه با نشاط اخلاق مدار و دارای تفکر واگرا تربیت کنیم و از آموزش‌های سفالگری، نقاشی ،رنگ آمیزی ،تکمیل پازل‌ها ،مازها، هنرهای نمایشی و فعالیت‌های ورزشی هدفمند به صورت واحدی استفاده نماییم و این جمله مونته سوری مد نظر باشد که آموزش برای کودکانه بازی گونه و خوشایند باشد و از طریق بازی مفاهیم آموزشی را به نوآموز منتقل کنیم .

کودکان با یادگیری با توجه به نمودار در روند تحول ادراک بینایی و شنوایی، حافظه بینایی و شنوایی توجه و تمرکز و مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف مهارت‌های گفتاری و زبانی دارای ضعف‌ها و نارسایی‌های جدی هستند که در این بخش و بخش ضمایم جهت تقویت این مهارت‌ها تمرین‌هایی برای توانمندی آن توصیه می‌شود.

راهکارهای افزایش دقت و تمرکز برای کودکان

• هر نوع بازی و فعالیتی که باعث هماهنگی چشم و دست و بالا رفتن میزان توجه کودک می‌شود مفید است.به شرطی که زمان و نوع آن متناسب با سن کودک باشد و از افراط و تفریط پرهیز شود بازی دارت یکی از بازی‌های مناسب قلمداد می‌شود.
• استفاده از کتاب‌های داستان، یک داستان کوتاه و جذاب برای کودک بخوانید سوال‌های پیرامون داستان از او بپرسید و اگر درست جواب داد تشویق را فراموش نکنید.
• استفاده از مازها می‌تواند در زمینه بهبود برنامه‌ریزی فکری سرعت پردازش کودک تلفیق ادراک بینایی حرکتی و هماهنگی چشم و دست و افزایش دقت و تمرکز بسیار موثر می‌باشد.
• استفاده از پازل‌ها که خوشبختانه انواع و اقسام آن در بازار موجود می‌باشند بسیار موثر خواهد بود حتماً بر اساس سن کودک و پایه تحصیلی او از پازل‌های مناسب از ساده به مشکل انتخاب کنید.
• از کودکان بخواهید که چشمانش را ببندد و یکی از اشکال هندسی مثل سه گوش یا چهار گوش را در ذهن خود مجسم کند و با چشم بسته آن را روی کاغذ کپی کند و این کار را بدون اینکه چشمش را باز کند تکرار کند.
• از کودکان و دانش آموزان بخواهید تصاویر ناقص را کامل کنند یا جملات ناقص را به صورت دلخواه کامل کنند مثل بریدن اشکال مختلف و تهیه آلبوم در ارتباط با موضوع‌های دلخواه بیان کردن تفاوت‌ها و جزئیات در تصاویری که به آنها ارائه می‌دهید هرچه دقیق‌تر بگویم دقت بهتری برخوردارند بازی معکوس کردن جملات برایشان جذاب است.
• متن بدون نقطه‌ای بنویسید از دانش آموزان بخواهید که آن را نقطه گذاری کنند و بخوانند گاهی تازگی شگفت انگیز بودن و تغییر وسایل آموزشی می‌تواند باعث جلب توجه شود.
• کودک روی تیک تیک‌های ساعت متمرکز شود و هر ۳۰ ثانیه فاصله او را با ساعت نیم متر اضافه کنید تا جایی که کودک دیگر نتواند صدا را بشنود این تمرین برای دقت شنیداری مناسب است و در زمینه دقت بینایی می‌توانید به کودک آموزش دهید و به خطوط برآمدگی‌ها و فرم قرار گرفتن ناخن‌هایش به دقت توجه کند.
• گاهی عوامل بیرونی مانند محرکات محیطی انواع سر و صداها و گاهی عوامل درونی مانند اضطراب و نگرانی گرسنگی تشنگی می‌تواند موجب پرت شدن حواس دانش آموز شود و همچنین عجله داشتن نیز بسیار موثر در پایین آوردن تمرکز و والدین می‌باشد خستگی مفرط بیماری‌ها و تخیلات باعث ضعف در دقت و توجه شود که با رفع آن می‌توانیم در این خصوص موفق باشیم‌.
• دانش آموز را در ردیف اول کنار دیوار و دور از پنجره قرار دهید این عمل به دلیل کاهش محرک‌های محیطی اجرا می‌شود و نه به عنوان تنبیه ،پیدا نمودن اشکال و اعداد مورد نظر در حداقل زمان با کمترین خطا ،صدای تلویزیون را ببندید و از کودکان بخواهید تا از طریق لب خوانی حدس بزنند که چه گفته می‌شود کاری دشوار است ولی هم برای شنیداری و هم تقویت توجه خوب است.
• از دانش آموز بخواهید برای یک کاغذ حداقل ۱۰ خط به طول ۱۱ سانتی‌متر بکشد وبا قیچی به صورت صاف آن را بچیند و زمان را یادداشت نمایید روز دوم ۱۱ خط در زمان کمتری می‌بایست تمرین را انجام دهد وتا روز دهم این تمرین را باید به بیست خط برساند .
• پنج سوزن در اندازه‌های بزرگ به کوچک انتخاب کنید و از دانش‌آموزان بخواهید آنها را نخ کند و زمان را یادداشت کنید و در مرتبه بعدی می‌بایست در زمان کمتری این فعالیت انجام گیرد روزی ۱ تا ۲ بار انجام دهید.
• هنگام تدریس مهارت‌های جدید را به صورت عملی و عینی آموزش دهید از دانش آموز هم بخواهید آنها را انجام دهد.
• مهارت‌های جمع آوری اطلاعات را آموزش دهید با او تمرین کنید به عنوان مثال به دقت گوش کن ،نکات مهم را یادداشت کن، سوال کن، پیش از شروع تکلیف صبر کن تا توضیح‌ها را به طور کامل گفته شود.

مهارت‌های حرکتی بزرگ و ظریف

برای موفقیت در مهارت‌های تحولی و تحصیلی می‌بایست کودکان از توانمندی‌های ویژه در بسیاری از خرد مهارت‌های حرکتی بزرگ و ظریف و هماهنگی آن با چشم و دست برخوردار باشند اهمیت مهارت های حرکتی به اندازه‌ای است که اختلال در حرکت برابر است با اختلال در یادگیری بنابراین هیچ وقت به جای ساعت ورزش هدفمند درس ریاضی کار نشود زیرا توانمندی در مهارت‌های حرکتی به عنوان اساس و مبنای یادگیری تحصیلی آموزشگاهی تلقی می‌شود و هدف از تقویت مهارت‌های حرکتی بزرگ و ظریف حفظ تعادل، سرعت عمل ،هماهنگی ادراکی -حرکتی و یکپارچگی حسی حرکتی در کودکان می‌باشد. لازم به ذکر است که مشکلات مربوط به دست خط و نوشتن کودکان در گام نخست مربوط به ضعف در مهارت‌های حرکتی بزرگ و ظریف می‌باشد.

یادگیری‌های کودکان با حرکت آغاز می‌شود و دارای یک توالی منظم می‌باشد و زیربنای مهارت‌های ظریف مهارت‌های حرکتی بزرگ می‌باشد و زیربنای رشد مهارت‌های کلامی تقویت مهارت‌های حرکتی بزرگ و ظریف است. مراحل رشد طبیعی مهارت‌های حرکتی در جدول زیر نشان داده شده است.

تقویت مهارت‌های حرکتی بزرگ

مهارت‌های حرکتی بزرگ، عضلات گردن، تنه، بازوها و پاها را به حرکت در می‌آورد و باعث کنترل وضع اندام‌ها هنگام راه رفتن، پرتاب کردن، گرفتن و دویدن می‌شود و برای تقویت آنها راهکارهای ذیل گام به گام از ساده به مشکل پیشنهاد می‌شود.

راه رفتن به جلو عقب سمت چپ و راست ابتدا با چشم باز سپس با چشم بسته بر روی خطوطی که ترسیم شده است سعی کنید ابتدا خطوط پهن و پس از مهارت کودک خطوط نازک منحنی یا زاویه‌دار و مارپیچ ترسیم گردد از کودک خواسته شود که از روی خطوط مذکور راه برود یا روی حاشیه می‌شود با قرار دادن پاشنه یک پا درست جلوی پنجه پای دیگر حرکت کند و به جلو برود و پس از طی مسیری با همان حالت به عقب برگردد.

تقلید از راه رفتن حیوانات مانند خرگوش ،لاک پشت ،خرچنگ ،کانگرو و غیره داشته باشد.

• ایستادن روی یک پا به مدت ۱۰ دقیقه و به فاصله ۳۰ ثانیه استراحت پس بر روی پای دیگر این کار را انجام دهد در ابتدا از زمان کم شروع شود و تا آنجا که می‌تواند به زمان اضافه شود.
•  زمانی که بر روی یک پا ایستاده است بتواند با راکت به توپ ضربه بزند یا اشکال و کلمات را در فضا با انگشت ترسیم نماید.
•  نردبانی را بر روی زمین بخوابانید و از کودک بخواهید که بین پله‌های آن به جلو یا عقب راه برود یا با جستن برروی پله‌ها مسیر را طی کند یا بر روی نرده کناری نردبان در صورتی که مهارت دارد، راه برود یا تکالیف مذکور را انجام دهد.
•  اشکالی را بر روی زمین ترسیم کنید و از کودک بخواهید که مثلاً با پای راست بر روی دایره و با پای چپ بر روی مثلث مسیر را طی کند یا خانه بازی......
•  راه رفتن بر روی پنجه‌ها ،تخته تعادل یا روی جدول پارک‌ها به صورت متوازن و چرخشی یا بر روی تخت خواب فنری یا تور آکروبات، پرش با جفت پا، طناب بازی ،چرخاندن حلقه‌ها در دور بازو، ساق‌ها، کمر، سینه خیز و کرال رفتن بر روی زمین و طی کردن مسافتی با ثبت زمان
•  پرتاب کردن توپ‌های پنبه‌ای پارچه‌ای یا پلاستیکی به طرف هدف به عنوان مثال بر روی صفحه‌ای حروف یا اشکال مختلف را ترسیم کنید و از کودک بخواهید به طرف آن پرتاب کند.

گرفتن اشیایی که به طرف کودک پرتاب می‌شود مهارت مهمی است.

• بازی با انواع توپ‌های بازی به صورت غلتاندن بر روی زمین زدن بر روی زمین شوت کردن با زی باتوپ و راکت والیبال بازی با بادکنک، سرسره بازی ، با اسکیت دویدن با یک پا، شنا کردن وچرخه سواری.
• جفت پاهای کودک را بگیرید و از او بخواهید با کف دست‌هایش راه برود کودک مقابل هم بنشینند و از کف دست خود را به عنوان تکیه استفاده کنند و با کف دست‌های خود این کار را انجام دهند و به روی کمر بخوابند و به آرامی رکاب بزنند.

استفاده از بازی‌های انفرادی و گروهی مانند بازی کرم خاکی که از کودک خواسته می‌شود مانند کرم خاکی حرکت کند و خود را جمع و رها نماید بازی با قاشق در دهان که داخل آن توپ تخم مرغی گذاشته شود و کودک فاصله‌ای مشخص را بدون افتادن توپ طی کند و زمان گرفته شود مسابقه طناب کشی با همسالان و اعضای خانواده سرسره بازی تاب بازی بازی گرگم به هوا بازی هفت سنگ بازی وسطی ،بازی فرشته در برف پریدن به هوا و لمس کردن پاشنه پا

تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف

هماهنگی حرکات ظریف به رشد و تکامل ماهیچه ریز دست بستگی دارد و انجام موفقیت آمیز تکالیف دستی موجب افزایش اعتماد به نفس هماهنگی چشم و دست توانایی نوشتن و ترسیم و بستن و گشودن نمونه سازی گرفتن وپرتاب کردن در کودکان می‌شود.

تمرین‌هایی برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف

- بازی با خمیر بازی یا قیچی کردن خمیر بریدن کاغذهای باطله یا خطوط و اشکال مختلف از ساده به مشکل باز و بستن بند کفش یا زیپ لباس و دکمه‌ها گره زدن نخ و بند، حمل لیوان پر آب بدون آنکه بریزد ،بازی یه قل دو قل ،سوزن یا مهره‌ها را نخ کردن از درشت به ریز، اسفنجی را داخل آب بگذارد و آب آن را بگیرد جدا کردن حبوبات مخلوط شده و ریختن در ظروف مختلف و ثبت زمان باز و بستن پیچ و مهره‌ها، باز و بستن درب شیشه‌های خوراکی، بازی با میخ و چکش اسباب بازی ،برداشتن خرده‌های برنج و حبوبات ریز از روی زمین با موچین و داخل ظروف مشخص شده ریختن ،با باد بزنه کاغذی باد خودش را بزند، مچاله کردن، پاره کردن ،تا کردن و لوله کردن کاغذ، ساختن برج و خانه با اشکال مختلف و با لگوها و مکعب‌های اسباب بازی ظروف مختلف را بتواند بر اساس زمان تعیین شده بر روی جاهای مشخص شده بزند.

بازی مار و پله ، بازی بولینگ ،پرتاب کردن حلقه‌های پلاستیکی بر روی میله‌های چوبی، با زی با تفنگ آبپاش، بازی با خلال دندان یا چوب کبریت اشکال هندسی یا حروف الفبا درست کنند یک تسبیح را نخ کند ،تیله بازی ،تراشیدن مداد، باز کردن قفل‌های مختلف ،حمل زنگوله با راه رفتن سریع بدون ایجاد کردن صدا ، بازی با توپ و راکت حباب بازی ،عمل دوخت بر روی مقوا انجام دادن ،تا کردن کاغذ و برش خطی را به صورت مارپیچ ترسیم کنید و از کودک بخواهید دکمه‌ها را روی خط بچیند، اشیا را روی خمیر فشار بدهد تا شکل آن روی خمیر بیفتد، ترسیم روی نقطه‌های ایجاد شده یا نقطه گذاری منظم توسط کودک ،با هر دو دست نقاطی را با مداد به روی صفحه کاغذ نقطه بزند به شرطی که دو نقطه نباید روی هم بخورد فشردن توپ اسفنجی با سر انگشتان دست توسط کودک ۳۰ تا ۶۰ ثانیه نگه دارد و این حرکت را یک تا ۱۵ بار در روز برای هر دست انجام دهد نوک تمام انگشتان خود را با شست به ترتیب لمس کند و از انگشت کوچک شروع و سپس به صورت برعکس این کار را ادامه دهد بعد از مهارت با چشم بسته آن را تمرین نماید کشی را بین انگشتان شست و اشاره یا سایر انگشتان کودک قرار دهید و بخواهید باز و بسته کند با استفاده از مگس کش بادکنک‌ها را به هدف مورد نظر هدایت گرداند.

نقش آموزش پیش از دبستان در پیشگیری از اختلالات یادگیری در دبستان

با توجه به مطالب مطرح شده در این بخش و اهمیت آموزش پیش از دبستان در پیشگیری از مشکلات ویژه یادگیری در دیگر دوره‌های تحصیلی مشخص می شود .

این مطالب برگرفته از کتاب شناخت و درمان مشکلات ویژه یادگیری در پیش از دبستان و دبستان می‌باشد.

که در اینجا توصیه‌های نویسنده نویسنده را که قریب به ۳۰ سال کار بالینی به والدین و مربیان پیش از دبستان داشته بیان می شود .

1. اگر پیش از دبستان ما از نظر محتوا و نوع آموزش متحول شود چیزی به نام اختلال یادگیری در دبستان نخواهیم داشت بنابراین تا می‌توانید از تولد تا ۶ سالگی برای صرف زمان با کودکتان سرمایه‌گذاری کنید و از کوچک‌ترین فرصت‌ها برای آموزش مطالب ذکر شده در این بخش استفاده نمایید زیرا میزان هوش بهره کودکان را می‌توانید حداقل بین یک تا ۲۰ نمره افزایش دهید و از ترک تحصیل و سایر اختلالات رفتاری و عاطفی مانند بزهکاری رفتارهای مقابله‌ای خلقی و اضطرابی پیشگیری نمایید.
2. در پیش از دبستان آموزش کودکان را بر مبنای این اصل قرار دهید بازی بازی بازی آموزش از طریق بازی
3. اصل( بگذار خودم انجام دهم شما فقط راهنمایی کنید) را هنگام آموزش به خاطر داشته باشید زیرا مسئله‌ای را که کودکخود طی زمانی طولانی کشف و تجربه می‌کند بهتر است از اینکه در یک زمان کوتاه با اصرار و تحکم آموزش دهیم. ما فقط بسترسازی کنیم و کودک را در مسیر تجربه و کنکاش قرار دهیم.
4. اصل مغز پرورده به از مغز خوب انباشته است را سرلوحه آموزش‌ها قرار دهید امروز با افزایش انواع تکنولوژی‌های نوین و به مدد آن ذهن کودکان انباری از داده‌ها و اطلاعات حفظی شده است و فقط به درد نمایش کودکان در مهمانی‌ها و محافل خصوصی می‌خورد و بعد از مدتی که تمرین نشود اکثر این محفوظات فراموش می‌شوند.
5. در تمام آموزش‌هایتان به کودکان این نکته را مد نظر داشته باشید اول خوب ببین، خوب بشنو خوب فکر کن و در آخر پاسخ بده
6. به هیچ وجه خواندن به کودکان در پیش از دبستان را آموزش ندهید زیرا وقتی وارد کلاس اول شدند جز خستگی بی‌انگیزگی شدن بی رغبتی را تجربه نمی‌کنند و برخی از این کودکان هم به رفتارهای ایذایی  همسالان و به هم ریختن نظم و جوکلاس روی می‌آورندگول تبلیغات رسانه‌ها را نخورید.
7.  تا می‌توانید برای کودکان کتاب قصه بخوانید و نظرهای آنان را بپرسید و بخواهید کتاب خوانده شده را نقد کند به عنوان مثال اگر قهرمان داستان بودیم چه کارهایی می‌کردیم و چه اشتباهاتی را مرتکب نمی‌شدیم نقاط قوت و ضعف دوستان چه بود و یک دفتر زیبا به این کار اختصاص دهید و توضیح‌های کودکان را پیرامون هر کتابی بنویسید و بعد برایشان بخوانید و تشویق‌های کلامی و غیر کلامی را فراموش نکنید.
8.  تا می‌توانید جو عاطفی خانواده را آرام و فرح بخش نگهدارید و از نزاع و کشمکش به دور باشید و کودکان را دچار اضطراب و نگرانی نکنید زیرا بسیار شکننده می‌باشند و حتی گاهی شوخی‌های شما را جدی می‌گیرند.
9.  می‌توانید اخبار حوادث را برای کودکان ذکر نکنید مثلاً منزل فلانی دزد رفته چه کسی را چگونه آسیب زده‌اند یا تماشای فیلم‌های ترسناک و غیر خاطرات بسیاری از مراجعان هست که چون باعث ناراحتی خواننده می‌شود از ذکر آنها در اینجا خودداری می‌شود بنابراین تا می‌توانیم گل در ذهن کودکان به یادگار بگذاریم و به توصیه‌های مولانا عمل کنیم
10. اختلال در یادگیری مهارت‌های زندگی نیز در جوامع مدرن روز به روز خودش را به اشکال متفاوت بیشتر نمایان‌تر می‌سازد و مثال‌های ذیل نمونه بسیار کوچکی از این اختلال می‌باشد و به تحصیلات افراد هم ربطی ندارد.
    بوق زدن، ریختن انواع زباله‌ها در مکان‌های نامناسب ،گوش دادن به موسیقی با صدای بسیار بالا از خودروها یا منازل با تلفن همراه در مکان‌های عمومی با صدای بلند صحبت کردن، ترقه زدن‌های متوالی و تولید صداهای بسیار ناهنجار از خودروها و موتور سیکلت‌ها در ساعاتی از شب گذشته بدون توجه به رعایت حقوق دیگران 
    دانش آموزی در دوره دبیرستان از نظر حل از نظر حل مسائل پیچیده ریاضی هندسه فیزیک بسیار توانمند است اما در اتوبوس مترو یا فضاهای عمومی نمی‌داند چه رفتارهایی هنجار یا ناهنجار است با صدای بلند حرف زدن صندلی خود را ندادن به افراد مسن ایستاده ،نوشتن یادگاری بر روی آثار باستانی ،همه این موارد اندکی از اختلالات یادگیری در مهارت‌های زندگی اجتماعی است که افراد علی رغم دانستن یا ندانستن قبح آنها مبادرت به انجام این رفتارها می‌نمایند و برای درمان هم می‌بایست در محتوای آموزش ،آموزش‌های پیش دبستان و دبستان برای کودکان به طور جدید تجدید نظر شود.
11. سه کتاب جامعه شناسی خودمانی تالیف حسن نراقی چرا عقب مانده‌ایم دکتر ایزدی و خلقیات ما ایرانیان از محمدعلی جمال‌زاده را مطالعه و اصول اخلاقی زیستن مانند کمک به هم نوع احترام و رعایت حقوق دیگران را آموزش دهید یادتان باشد بر اساس یادگیری مشاهده‌ای تا ما درست نشویم امکان ندارد فرزندمان درست شود اگر می‌خواهید دیگران را آسیب نزنند از تنبیه او دست بردارید اگر می‌خواهید دروغ نگوید می‌بایست خودتان هم دروغ نگویید کودکان همان می‌شوند که ما هستیم نه آنچه که ما می‌خواهیم.

برگرفته از کتاب شناخت و درمان مشکلات ویژه یادگیری در پیش از دبستان و دبستان